Nhật Bản, quốc gia có nguồn tư liệu giáo dục vô cùng phong phú với hơn 700 trường đại học quốc lập và công lập, cùng nhiều trường đại học ngắn hạn (tương đương với trường cao đẳng trong nước) và trường học chuyên ngành (tương đương với cao đẳng nghề) tồng số lên đến hơn 4000 trường. Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản quy định, học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông trong nước phải học thêm chừng 2-3 tháng tiếng Nhật đồng thời lấy được chứng chỉ thi tiếng Nhật sơ cấp khi tham gia kỳ thi trắc nghiệm trình độ tổ chức hai tháng một lần, như vậy có thể trực tiếp xin học ở trường đại học của Nhật Bản; đối với sinh viên tốt nghiệp đại học thì càng đơn giản hơn, chỉ cần có giấy chứng nhận từng tham gia lớp đào tạo Nhật ngữ, kèm theo chứng chỉ TOEFL với số điểm trung bình là có thể xin học ở những học viện lớn của Nhật Bản (tương đương với viên nghiên cứu sinh).
Tuy nhiên, điều này chỉ mang tính lý thuyết, thực tế thì:
Một là những trường đại học Nhật Bản trực tiếp chiêu sinh ở nước khác, về cơ bản chỉ xếp hạng ba trong số các trường đại học, cho dù có nhận được bằng tốt nghiệp của trường đai học hay học viện thì sức cạnh tranh khi tìm việc làm sau này cũng không cao.
Hai là về cơ bản học tiếng Nhật trong nước chỉ giống như cưỡi ngựa xem hoa, học sinh trong nửa năm đầu tiên đến Nhật bất luận là sinh sống hay học tập đều không thể thích ứng được, không theo kịp giáo trình, dễ sinh ra chán nản, lo lắng, hoảng loạn, cuối cùng lại phải chuyển đến một trường đào tạo Nhật ngữ để học tiếp tiếng Nhật, như vậy rất lãng phí thời gian và tiền bạc.
Chính vì những lý do trên mà trường đào tạo Nhật ngữ ra đời, hiện nay ở Nhật có khoảng hơn 400 trường học đào tạo Nhật ngữ,riêng thủ đô Tokyo có hơn 150 trường.
Vậy, rốt cuộc trường học Nhật ngữ đóng vai trò như thế nào?
Đối với học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông, đến Nhật Bản chăm chỉ học tiếng Nhật 1-2 năm (trường học ngôn ngữ thông thường thời gian học lâu nhất là hai năm), trong thời gian này, học sinh tham gia kỳ thi lưu học sinh tổ chức mỗi năm hai lần vào tháng 6 và tháng 11 (tương tự như thi đại học trong nước, gồm nhiều môn thi như tiếng Nhật, toán học, môn tổng hợp…). Nếu thi đạt kết quả lý tưởng có thể xin học ở những trường đại học quốc lập, công lập và dân lập hàng đầu như đại học Tokyo, đại học Osaka, đại học Hoku, Waseda... Những trường ngôn ngữ tốt, ngoài việc đào tạo Nhật ngữ còn tổ chức những chương trình phụ đạo về vấn đề thi lên đại học cho học sinh. Học sinh sau thời gian học tập ở trường đào tạo ngôn ngữ có thể xin học được ở những trường hạng nhất nhì, điều này giúp ích rất lớn cho công tác kiếm việc làm sau này.
Đối với sinh viên tốt nghiệp đại học, học sinh sau khi vào trường học đào tạo ngôn ngữ có hai lựa chọn: Một là vừa học tiếng Nhật vừa làm việc, nếu khả năng tiếp thu nhanh có thể trực tiếp tìm được việc làm ở đây; Hai là, nếu trong một thời gian không tìm được việc làm, cũng có thể tìm hiểu thông tin của một số học viện, rồi tìm một chuyên ngành thích hợp nào đó để xin học, đồng thời tham gia kỳ thi tương ứng, liên hệ với phòng phụ trách công tác tuyển sinh của trường đó, như vậy đều có khả năng trúng tuyển.
Tại các trường Nhật ngữ có nhiều chương trình đào tạo khác nhau như dạy tiếng Nhật phổ thông, lớp phụ đạo tiếng Nhật để thi vào đại học, lớp tiếng Nhật thương mại…, trường phân lớp theo trình độ tiếng Nhật của học viên, như vậy mọi học sinh đều có thể tiếp xúc với những giáo trình phù hợp với khả năng của bản thân.
